Во "Мерење на перформансите на бизнисот" пишував за неопходноста да се користат и нефинансиски показатели покрај финансиските. Сепак, ни ова не е доволно. За остварување на стратегиските цели потребно е да се користи соодветен микс од историски показатели и водечки индикатори.
Организациите се склони да ги мерат резултатите во изминатиот период, да ги следат исходите од некои активности или да се фокусираат на излезите од производството. Тоа го прават бидејчи истите се едноставни за мерење. Ако е потребно да се види колкава била продажбата минатиот месец, (многу по)едноставно е да се најде тој податок отколку да се помисли што треба да се направи за да се подобри продажбата. Ако сакаме да ја подобриме продажбата во тековниот месец или да ги намалиме грешките во производството, овие историски податоци (мерки) не вршат работа многу. Ваквите показатели може да дадат информација дали има подобрувања од месец во месец, но не можат да помогнат во подобрување на резултатите. Овој тип на мерки се нарекуваат историски показател (анг. lagging indicator).
За да се влијае на идните перформанси на организацијата кои секако доведуваат до посакуваните резултати, потребно е да се воведат друг тип на мерки - овие мерки се насочени кон предвидувања на идните резултати наместо кон веќе постигнатите резултати. На пример, ако сакаме да ја подобриме продажбата, една типична мерка би можела да биде број на понуди во седмицата. Или број на посети кај нови контакти. За да се намалат инцидентите во фабриката, една предвидувачка мерка би можела да биде обука за безбедност на сите работници. Мерките со кои се стимулираат постигнување на идни резултати се нарекуваат водечки индикатори (анг. leading indicators).
Пример од секојдневието: Ако е целта да се симне некое кило помалку, дали мерењето на тежината секој ден (историски показател) е доволно за да се ослабне? Секако дека е недоволно бидеќи е потребно да се воведе и водечки индикатор како на пример "Дневно внесување на калории" или "Број на минути во теретана" за да се постигне очекуваниот резултат.
Праксата кажува дека водечките резултати се потешки за одредување од историските показатели. Потешкотијата кај историските показатели е од мноштвото финансиски или нефинансиски показатели да се одбере кои показатели се стратешки важни да се следат. На пример, дали да се следи продажбата, или бруто маржата, или растот, на пример. Бидејќи кај водечките индикатори нема гаранција за успех, изборот паѓа на тоа кои водечки индикатори може да донесат успех на организацијата. И тука се водат главните "борби" во организациите. Ако се работи за софтверска фирма, дали за продуктивноста и ефикасноста на програмерот е побитно да се мери бројот на произведени програмски линии или да се мери бројот на грешки пријавени од корисниците. Пример за водечки индикатор е "Задоволни и мотивирани вработени" и тоа е докажан водечки индикатор кој влијае на "задоволството на корисниците".
Успешен менаџмент систем е микс од историски показатели и водечки индикатори
Дали од ова може да се заклучи дека перформансниот систем треба да се состои од водечки индикатори? Всушност при градење на перформансен менаџмент систем кој треба да ја спроведува стратегијата најдобро е да се користи комбинација од историски показатели и водечки индикатори. Причината е едноставна: Историскиот показател без соодветен водечки индикатор нема да даде никаква насока како да се постигне посакуваниот резултат. Слично важи и за водечки индикатор без историски показател - водечкиот индикатор ќе покажува дека нешто се работи, но без да се знае дали тоа го постигнува соодветниот резултат. На пример, ако сакаме да ја подобриме продажбата, изготвувањето на понудите е водечки индикатор и укажува на тоа дека вработените се "зафатени" и имаат работа - но без мерење на самата продажба (историскиот показател) нема да може да се дознае дали таа работа дава резултати.
Примери од Balanced Scorecard
За секоја стратешка цел која е дел од Balanced Scorecard на фирмата може да има различни кандидати за историски показатели и водечки индикатори.
Стратешка цел: Зголемување на продажбата, Водечки индикатор: Број на понуди седмично, Историски показател: Раст на продажба %, Продажба во однос на планирано
Стратешка цел: Компетентни вработени, Водечки индикатор: Број на часови за личен развој седмично, Историски показател: Број на сертификации
Дали може да ставите примери од историски показатели и водечки индикатори во коментар подолу?
#Менаџмент #Перформанси #BalancedScorecard